เครื่องวัดสีคืออะไร? จำเป็นแค่ไหน? ไม่มีได้หรือไม่? หากยังมีคำถามเหล่านี้กวนใจ อยากให้ทุกคนลองทำความรู้จักเครื่องวัดสีเพิ่มอีกสักนิด อาจจะลองกดแท็ก วัดสี เพื่ออ่านบทความที่เครื่องวัดสีช่วยในการวัดสีในแต่ละอุตสาหกรรมได้มากน้อยแค่ไหน
ส่วนคำถามว่า จำเป็นแค่ไหน เครื่องวัดสีเป็นเหมือนเครื่องวัดชนิดหนึ่ง แต่มีความพิเศษด้วยเทคโนโลยี ช่วยวัดค่าสีที่ให้ค่าในระบบค่าสีที่ใช้สากลได้ คำว่าสากลนี้ หมายถึง เราสามารถสื่อสารหรือบอกรายละเอียดของสีได้กับทุกคนที่ใช้ระบบสีเดียวกัน (ระบบหน่วยสี L*a*b* คือหน่วยที่ความนิยมใช้อย่างกว้างขวาง) นอกจากความสะดวกในการสื่อสารแล้ว (อ่านบทความเกี่ยวข้อง ทำไมต้องใช้เครื่องวัดสี)
แล้วไม่มีเครื่องวัดสีได้ไหม อยากใช้สายตาในการประเมินค่าสีก็สมารถทำได้ หากสามารถควบคุมปัจจัยที่ส่งผลต่อการอ่านค่าสีด้วยสายได้ ( อ่านบทความเกี่ยวข้อง แนวทางปฏิบัติสำหรับการประเมินสีด้วยสายตา)
โดยส่วนใหญ่เมื่อใช้สายตาวัดสี มักจะใช้ ตู้เทียบสี เพื่อควบคุมแหล่งแสง และ ใช้ pantone เป็นการระบุค่าสี ซึ่งค่าที่ได้ก็จะไม่ใช่ค่าจริงๆของสีตัวอย่าง และบางคนที่ต้องการปรับแก้ไขค่าสีในงาน R&D อาจจะมีการใช้ปรแกรมต่างๆเพิ่มเข้ามา แต่ข้อควรระวังสำหรับวิธีนี้ นอกจากการควบคุมตัวแปรที่ส่งผลต่อการวัดสีด้วยสายตาแล้ว อีกปัจจัยที่ต้องระวังคือ แผ่นpantone นั้นมีอายุการใช้งานเมื่อเวลาผ่านไป สีจะเปลี่ยนแปลงไปตามเวลาโดยที่สายตาไม่สามารถแยกแยะได้ทำให้ต้องเปลี่ยนใหม่เสมอ ความถี่ในการเปลี่ยนนั้นจะขึ้นอยู่กับการใช้งานของแต่ละคน เช่น ใช้งานบ่อย เก็บไม่ดี สีก็เปลี่ยนแปลง
การวัดสีด้วยสายตา เป็นวิธีที่สามารถทำได้เมื่อควบคุมตัวแปรต่างๆได้ แต่ไม่เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความถูกต้อง, แม่นยำและงานที่ต้องมีตัวอย่างจำนวนมาก งานประเภทนี้ควรใช้เป็นเครื่องวัดสีมากกว่าเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าช่วยประหยัดเวลาในการวัดสีและการเตรียมตัวอย่าง ค่าสีที่ได้จากการวัดด้วยเครื่องวัดสีเป็นค่าสีของตัวอย่างนั้นจริงๆ นอกจากนี้เครื่องบางรุ่นมี color index หรือ ดัชนีของสี ที่สามารถนำค่าไปใช้งานได้เลย ซึ่งลดความยุ่งยากของขั้นตอนในการวัดไปได้มาก
ยกตัวอย่าง color index ที่มีในเครื่องวัดสี หลายคนคุ้นเคย เช่น
- Gardner
- Iodine Color Number
- Hazen/APHA
- European Pharmacopoeia
- US Pharmacopeia
- WI (ASTM E 313-73, ASTM E 313-96)
- YI (ASTM E 313-73, ASTM E 313-96, ASTM D 1925)
- ISO Brightness
- B (ASTM E 313-73) เป็นต้น
เครื่องวัดสีมี 2 ประเภทหากแบ่งตามเซ็นเซอร์
- แบบเซ็นเซอร์แบบไตรสิมูรัส (Tristimulus type)
- เซ็นเซอร์แบบสเปคทรัล (Spectral type )
เมื่อเปรียบเทียบการรับรู้สีของสายตามนุษย์กับเซ็นเซอร์แต่ละชนิดของเครื่องวัดสี
ด้านขวาคือองค์ประกอบที่มนุษย์มองเห็นสี
เปรียบเทียบเครื่องวัดสี ระหว่าง Tristimulus type กับ Spectral type
Tristimulus type
- แหล่งกำเนิดแสงมีจำกัด
- ไม่สามารถเลือก Observer ได้
- ค่าที่ได้ Tristimulus values
Spectral type
- มีแหล่งกำเนิดแสงให้เลือกหลากหลาย
- สามารถเลือก Observer ได้
- ค่าที่ได้ Spectra data
การนำไปใช้กับชนิดของเซ็นเซอร์ Tristimulus type กับ Spectral type
Tristimulus type
- ควรใช้ค่าในลักษณะเปรียบเทียบ Color Difference
- ใช้ในงานควบคุมคุณภาพ / การผลิต
- มีฟังก์ชั่น User Calibration เพิ่มความแม่นยำ
- ใช้งานง่าย ไม่ต้องตั้งค่ายุ่งยาก
Spectral type
- ได้ค่าจริงของวัตถุ Absolute Data
- ใช้ในงานวิจัย / วิเคราะห์
- ใช้งานร่วมกับโปรแกรม Color Matching ได้
- จำเป็นต้องเข้าใจค่า และต้องตั้งค่าพื้นฐานก่อนการใช้งาน
ยกตัวอย่างเครื่องวัดสีที่มีเซ็นเซอร์แบบ Tristimulus type กับ Spectral type
Spectral type
- เครื่องสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-700d / 600d
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-M6
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-5
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-26d / CM-25d
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น-CM-26dG
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่นCM-36d
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่นCM-36dG
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่นCM-36dGV
- เครื่องสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-512m3A
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-25cG
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-3630
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-3600A
- เครื่องวัดสีสเปกโตรโฟโตมิเตอร์ รุ่น CM-3700A
ในบทความถัดไป จะมาทำความรู้จักเครื่องวัดสี ที่แบ่งประเภทตาม Geometries
หรือสามารถกดฟังบันทึกการบรรยายย้อนหลังของเราในหัวข้อ สัมมนาออนไลน์ ประเภทของเครื่องวัดสีและวิธีการเลือกใช้ ได้ที่ลิ้งค์นี้ คลิก
หากต้องการความช่วยเหลือในการพัฒนาและกระบวนการจัดการสีและแสงของคุณหรือพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญด้านสีและแสงของเรา
ให้เราช่วยคุณในการเลือกวิธีการและเครื่องมือที่เหมาะสมสำหรับความต้องการในการวัดของคุณสามารถติดต่อเพื่อข้อมูลหรือคำแนะในการกำหนดขั้นตอนการวัดค่าสีและแสงเพิ่มเติมได้ที่
ได้ที่อีเมล [email protected]
เบอร์ 02-361-3730 หรือ 092-384-4664
Line : https://lin.ee/6cpcTtD หรือสแกน QR code ด้านข้างนี้ค่ะ
สามารถติดตามช่องYoutubeของเราเพื่อรับชมวิดีโอการสาธิตเครื่องมือ และการแนะนำการแก้ปัญหาเกี่ยวกับเครื่องวัดสี